اطلاعاتی در مورد نگهداری سگ
نگهداری سگ
انتخاب یک سگ بالغ به عنوان حیوان خانگی مثل قمار کردن است، چون ممکن است حیوان کاملاً فرمانبردار باشد و تعالیم مربوطه به زندگی در خانه را به خوبی یاد گرفته یا این که از اطاعت از شما سرباز زند. حیوان ممکن است قبلاً آزاد بوده تا به طور خودسر به هر طرف بدود لذا مهار کردن چنین حیوانی مشکل است.
در این موارد ممکن است شما صاحب حیوانی شده باشید که مالک قبلی آن به دلیل ناتوانی در نگهداری آن اقدام به فروش یا واگذاری آن کرده است. لذا شما قبل از خریداری یک سگ بالغ حتماً با صاحب قبلی آن تماس بگیرید و از روحیات سگ سؤالاتی بکنید؛ زیرا ممکن است سگ عادات بدی مانند دویدن دنبال وسایل نقلیه، کشتن مرغ و خروس یا گازگرفتن مردم داشته باشد. لذا باید فکر کنید که آیا قادر به نگهداری چنین حیوانی هستید یا نه؛ زیرا این ترحم به حیوان نیست که مدام از خانه‌ای به خانۀ دیگر جابه‌جا شود.
اگر شما سگ سرکش و شروری دارید هرگز آن را به شخصی که به دنبال سگ نگهبان می‌گردد ندهید و به قولی خود را از دست آن خلاص نکنید زیرا صاحب جدید آن هم مسلماً به دنبال راهی برای خلاص شدن از آن می‌گردد.
سگ‌های بالغ نیز مانند توله سگ‌ها باید جعبه یا سبد مخصوص به خود داشته باشند که در جای ساکتی که در جریان هوا نباشد قرار گرفته باشد. ضمناً باید یاد بگیرند که تا زمانی که به آنها اجازه خروج داده نشده داخل جعبه یا سبد خود بمانند.
هرگز به سگ اجازه ندهید که روی صندلی شما بنشیند چون ممکن است چسبیدن موهای آن به لباس شما برای شما امر عادی باشد اما برای مهمان‌های شما قابل قبول نمی‌باشد؛ چون سگ‌های بالغ مرحلۀ جویدن را پشت سر گذاشته‌اند می‌توانید برای آنها یک سبد حصیری خریداری کنید یا این که جعبه چوبی مقاوم که یک طرف آن دیوار ندارد استفاده کنید. همچنین می‌توانید از سبدهای پلاستیکی استفاده نمایید. در هر صورت باید محل خواب به اندازۀ کافی بزرگ باشد تا حیوان در آن احساس آرامش کند.
در کف محل خواب حیوان می‌توانید از یک پتو به عنوان زیرانداز استفاده کنید. خوب است که به خاطر داشته باشید که تخم انگل‌های خارجی اغلب داخل این پتو پنهان می‌شوند لذا بهتر است آن را به طور منظم بشویید.
اگر سگ شما در داخل لانه‌ای در حیاط زندگی می‌کند باید مطمئن باشید که لانۀ مزبور گرم بوده و هوا به آن نفوذ نمی‌کند. لانۀ مورد نظر باید از چوب ساخته شده و کمی از زمین بالاتر باشد تا رطوبت به آن نفوذ نکند ضمناً در جهت کوران هوا نیز نباشد. مگر در مواقعی که هوا خیلی خوب است لانۀ سگ را باید در خانه، گاراژ یا انباری قرار دهید.
اگر لانۀ سگ دائمی است و حیوان باید در طول سال در آن زندگی کند باید به اندازۀ کافی بزرگ باشد تا حیوان در آن کاملاً احساس راحتی کند. ارتفاع آن هم باید به حدی باشد که حیوان بتواند به راحتی در آن بایستد. لانه مزبور باید در گوشهای از باغ که از سرما، باد و نور خورشید محفوظ باشد قرار داده شود. هر روز باید مدفوع موجود در لانه تخلیه شود تا باعث آلودگی انگلی نشود. ضمناً کف لانه باید به وسیله یک مادۀ ضدعفونی کننده شستشو شود. محل خواب حیوان نیز باید حداقل هفته‌ای یک بار شسته شود.
تمرین و بازی
تمامی سگ‌ها بدون توجه به نژاد آنها به اشکال خاصی از ورزش‌های روزانه نیاز دارند. ورزش نقش مهمی در حفظ سلامت و شادابی حیوان دارد به طوری که بسیاری از بیماری‌های سگ ناشی از خوردن غذای زیاد و ورزش کم می‌باشد. سگ‌های کوچک جثه به دویدن زیاد نیازی ندارند و تنها باید فعالیت‌های بدنی کافی را داخل خانه یا حیاط منزل انجام دهند. اما سگ‌های بزرگ حداقل باید روزی یک ساعت را به بازی و دویدن بپردازند و تنها قدم زدن با قلاده و زنجیر کافی نیست؛ لذا اگر محیط کافی جهت دویدن حیوان ندارید می‌توانید با حیوان به توپ‌بازی بپردازید که بدون خستگی شما نیاز حیوان به دویدن را تأمین می‌نماید. باید به خاطر داشته باشید که نباید به طور اولیه و ناگهانی حیوان را وادار به فعالیت سخت بدنی نمایید. این امر باعث کشدگی عضلات سگ می‌گردد.
رسیدگی به وضعیت موها
تمامی سگ‌ها نیاز به شانه کردن روزانه دارند. این امر موجب بهبود ظاهر حیوان در نژادهای موکوتاه می‌گردد اما در نژادهای موبلند یک امر کاملاً ضروری است. یکی از عمده شکایات صاحبان سگ، در مورد ریختن مو روی مبل، فرش و اسباب خانه می‌باشد لذا با شانه کردن منظم می‌توانید این مشکل را تا حدی برطرف کنید.
اگر شما تولۀ خود را از روزهای اول به شانه زدن روزانه عادت دهید، در آینده این کار حیوان را مضطرب نکرده بلکه از آن لذت می‌برد. برای سگ‌های موکوتاه معمولاً استفاده از یک برس با پرزهای نسبتاً محکم کفایت می‌کند. برس زدن موهای مرده را حذف می‌کند و پوشش بدن را درخشنده وبراق می‌کند. فصل موریزی معمولاً در بهار و پاییز می‌باشد و به مدت 4 تا 6 ماه جای آن را می‌گرد. وقتی سگ‌ها در فصل موریزی هستند به طور روزانه آنها را شانه کنید.
وجود کمی شوره در پوست طبیعی است انا اگر زیاد بود نشانگر شستشوی بیش از حد و خشکی پوست حیوان است. در موقع شانه کردن سعی نید که حیوان را به خوبی تیمار کنید نه این که تنها با کشیدن شانه و برس بر روی موهای سطحی حیوان، خود را فریب دهید. شانه کردن گاهی تا یک ساعت وقت شما را به خود اختصاص می‌دهد لذا قبل از خرید سگ به این مسئله توجه نمایید. با شانه کردن منظم می‌توانید مانع از تشکیل گره در موی حیوان شوید ولی در صورت تشکیل گره باید آنها را با قیچی که نوک آن تیز نباشد بردارید. اگرچه محل برداشتن گره ممکن است کم موتر به نظر آید اما نگران این امر نباشید چون به زودی به وسیله رشد موجبران می‌گردد.
حمام کردن
پاسخ مشخصی در مورد این سؤال که چند وقت یک بار باید یک سگ را حمام کرد وجود ندارد. سگی که کثیف است و بو می‌دهد نیاز به حمام دارد ولی کثیفی جزئی را می‌توان پس از خشک شدن به وسیله برس زدن برطرف کرد. اکثر سگ‌ها به حمام بیشتری در فصل تابستان نیاز دارند. برخی از سگ‌ها نیاز به حمام ماهانه و بعضی بیشتر از این نیاز دارند اما شستشوی بیش از حد باعث کم شدن چربی‌های طبیعی سطح پوست شده و پوست حالت خشکی و خشنی به خود می‌گیرد و شفایت و درخشندگی موها کمتر می‌شود.
همیشه قبل از حمام کردن سگ، آن را به خوبی تیمار نمایید وگرنه باعث تشکیل توده‌ها و گره‌های بیشتری خواهید شد. هرگز از پاک‌کننده‌های قوی یا صابون‌های قلیایی قوی استاده نکنید زیرا پوست سگ‌ها حساس است. شما می‌توانید از شامپوهای مخصوص سگ یا از شامپوی بچه استفاده کنید. آب مورد استفاده باید ولرم باشد. شما می‌توانید از وان حمام خود نیز استفاده کنید ولی باید بعداً آن را به خوبی بشویید. وان حمام بچه برای شستشوی سگ‌های کوچک مفید می‌باشد.
می‌توان از شامپوی خشک نیز جهت تمیز کردن سریع سگ‌ها استفاده کرد اما جهت استفاده در سگ‌های کثیف مناسب نمی‌باشد.
کوتاه کردن ناخن‌ها
سگ‌هایی که در محیط روستایی و در فضای باز زندگی می‌کنند به دلیل حرکت بر روی زمین سخت نیاز به کوتاه کردن ناخن ندارند زیرا به طور طبیعی ناخن آنها در تماس با زمین سائیده می‌شود. ولی سگ‌هایی که در خانه زندگی می‌کنند باید به طور مرتب ناخن‌هایشان کوتاه شود زیرا در غیر این صورت ممکن است ناخن آنها وارد گوشت شده و بسیار دردناک شود. لازم است به خاطر داشته باشید که بافت زیر ناخن سگ‌ها بسیار حساس است لذا تنها بافت شاخی ناخن باید کوتاه شود. جهت این کار تنها از ناخن‌گیرهای مخصوص استفاده کنید که متداول‌ترین آنها ناخن‌گیر گیوتینی است.
هرگز از قیچی و امثال آن استفاده نکنید زیرا این کار باعث رشته رشته شدن بقیه ناخن و دردناکی آن می‌گردد. در سگ‌هایی که ناخن‌های تیره رنگ دارند تشخیص این محل مشکل است لذا تنها قسمت جلوی ناخن که به عقب انحناء دارد را کوتاه کنید. کوتاه کردن بیش از حد موجب درد و خونریزی قابل توجهی خواهد شد. وقتی ناخن‌ها را کوتاه می‌کنید از کوتاه کردن ناخن انگشت پنجم نباید غفلت کنید؛ این انگشت در سطح داخل پا قرار دارد. گاهی این انگشت تنها در پاهای جلو وجود دارد اما در بعضی موارد در پاهای عقب هم دیده می‌شود. برخی از پرورش دهندگان سگ در همان روزهای اول این انگشت را قطع می‌کنند زیرا این انگشت اغلب بزرگ شده و مستعد شکستگی می‌باشد که بسیار دردناک است.
مراقبت از گوش‌ها
قسمتی از برنامۀ بهداشتی روزانۀ حیوان باید معاینه منظم گوش‌ها باشد. نژادهایی که گوشهای بلند وافتاده دارند مثل اسپانیل و پودل نسبت به نژادهایی که گوشهای ایستاده دارند به دلیل این که لالۀ گوش آنها مانع جریان منظم هوا به داخل کانال گوش می‌شود بیشتر مستعد عفونت‌های گوش می‌باشند. در صورت لزوم باید گوش‌ها را جهت خارج کردن توده‌های موم پاک کرد. بهترین روش استفاده از تکۀ کوچکی پارچه کتانی است که چند قطره پارافین یا روغن زیتون روی آن رخته شده باشد.
برای افراد بی‌تجربه استفاده از گوش‌پاک‌کن به هیچ وجه توصیه نمی‌شود زیرا سطح داخلی گوش بسیار ظریف بوده و حرکت ناگهانی حیوان ممکن است منجر به جراحت آن شود. برای این کار همچنین می‌توانید انگشت خود را در حالی که یک پارچۀ نرم مرطوب یا پنبۀ مرطوبی به دور آن پیچیده شده وارد گوش نمایید و با چرخاندن آن داخل گوش را تمیز کنید. تنها تمیز نمودن قسمتهایی از داخل گوش که قابل دیدن می‌باشد کافی است. ضرورتی ندارد که تمام موم داخل گوش خارج شود زیرا این موم‌ها به طور طبیعی دارای عملکرد محافظت‌کننده‌ای نیز هستند. گوش برخی از سگ‌ها دارای دسته موهای زیادی است که مانع جریان هوا به داخل گوش شده و زمینه‌ساز عفونت‌های گوش می‌شوند.
مراقبت از چشم‌ها
همواره در موقع شستن و اصلاح بدن سگ باید مراقب باشید که هیچ نوع اجسام تحریک‌کننده‌ای وارد چشم‌های حیوان نشود. همچنین در نژادهایی که چشم‌های بزرگ و بیرون‌زده‌ای دارند، باید دقت نمود که موهای بلند اطراف چشم‌ها باعث تخریب و آسیب‌دیدگی چشم‌ها نشوند. تحریکات مداومی که از سوی این موها بر سطح چشم وارد می‌شود می‌تواند باعث عفونت‌های مزمن گردد. این قبیل سگ‌ها اغلب دارای چشم‌هایی قرمز و ترشح مختصری در گوشۀ آن هستند.
برای رفع ترشحات می‌توان چشم را به آرامی به وسیلۀ یک تکه پنبۀ آغشته به آب جوشیده سرد شده و یا چای کمرنگ سرد شده شستشو داد. در سگ‌های شکاری هم که اغلب با گرد و غبار در تماس می‌باشند نیز تمیز کردن چشم‌ها ضروری است. برای این کار می‌توانید از محلولهای رقیق اسید بوریک و یا محلولهای مشابه استفاده کنید. در موارد شدید که می‌تواند ناشی از ورود اجسام خارجی، برگشتگی پلک‌ها و سایر بیماری‌ها باشد با دامپزشک مشورت نمایید.
مراقبت از دندان‌ها
دندان‌های سگ به طور مداوم باید مورد معاینه قرار گیرند. در صورتی که سگ اجازه می‌دهد باید دندان‌های حیوان را تمیز کرد. اگر حیوان علاقه به گاز زدن استخوان یا چوب داشته باشد گاهی مواقع در هنگام معاینه تکه‌هایی از آنها لای دندان حیوان دیده می‌شود. در سگ‌ها پوسیدگی دندان به خاطر مصرف کمتر کربوهیدرات و PH قلیایی بزاق کمتر رخ می‌دهد.
در بیشتر اوقات خصوصاً در سنین بالا و در سگ‌هایی که از جیرۀ غذایی نرم مثل گوشت یا غذاهای کنسروی استفاده می‌کنند سطح داخلی و خارجی دندان جرم می‌گیرد که باید در صورت نیاز جرم‌گیری شود. در صورتی که سگ آرام باشد به صورت روزانه ذرات مواد غذایی باقی‌مانده را با مسواک پاک نمایید ولی در غیر این صورت با دامپزشک مشورت نمایید. اگر این ذرات پاک نشوند تشکیل پلاک‌های دندانی را می‌دهد که خود موجب بیماری لثه می‌شود.
این بیماری خطرناک است و باعث لق شدن و افتادن دندان می‌گردد. جرم دندانی به صورت رسوبات نرم یا سفت به رنگ زرد مایل به قهوه‌ای یا خاکستری کمرنگ بر روی دندان دیده می‌شود و آنها را نمی‌توان با مسواک کردن یا ناخن کشیدن از سطح دندان جدا ساخت. در واقع باید توسط دامپزشک از سطح دندان پاک شوند. بهتر است هر 3 تا 6 ماه یک بار دندان‌های سگ توسط دامپزشک جرم‌گیری شوند وگرنه تجمع جرم در سطح خارجی دندان محیط را برای ایجاد عفونت دهان و لثه آماده می‌نماید و اغلب در این گونه سگ‌ها بوی بد دهان به علت نفوذ عفونت در لثه‌های سگ از دور استشمام می‌شود.
کیسه‌های مقعدی
کیسه‌های مقعدی به صورت یک جفت غده در دو طرف مقعد قرار دارند. ترشحات این غدد اغلب بد بو بوده و معمولاً قهوه‌ای و آبکی می‌باشند ولی ممکن است در صورت تجمع بیش از حد به صورت خمیری درآیند. گاهی مواقع تجمع ترشحات این غدد موجب درد و خارش در ناحیۀ مقعد می‌گردد که به صورت گاز گرفتن یا لیس‌زدن مقعد یا کشیدن آن بر روی زمین تظاهر می‌یابد.
در این صورت باید ترشحات داخل کیسه را تخلیه نمود. بهتر است این کار توسط دامپزشک انجام شود.
منبع: beytoote.com
